کنترل خونریزی خارجی

کنترل خونریزی و انواع محصولات بند آورنده خونریزی

حوادث همیشه برای همه ی افراد اتفاق می افتند. بخصوص در برخی افراد به دلیل شرایط و محیط کار، یا کودکان به هنگام بازی و فعالیت، احتمال آسیب ها و حوادثی که منجر به زخم و خونریزی می شود بیشتر است. بریدگی به وسیله ی اجسام تیز، ضربه و ایجاد شکستگی پوست، ساییدگی در پوست به دلیل زمین خوردن یا برخورد با سطوح خشن و حتی سوختگی، سبب آسیب به سطح پوست و خونریزی می شود. در برخی موارد حتی ممکن است خونریزی به دلیل پاره شدن یکی از رگ ها باشد. بهرحال، کنترل خونریزی خارجی اهمیت زیادی در حفظ سلامت فرد دارد و جزو اولین اقدامات کمک های اولیه باید انجام شود. در این مقاله ی پارساطب، با انواع خونریزی خارجی، کنترل خونریزی و محصولات مفید برای بند آوردن خونریزی آشنا می شویم.

انواع خونریزی خارجی

با توجه به محل بروز آسیب، عمق زخم ایجاد شده و هم چنین منبع بروز زخم، نوع خونریزی خارجی متفاوت است. شناسایی نوع خونریزی در جلوگیری از آن و درمان زخم در مرحله ی بعدی اهمیت دارد. انواع خونریزی خارجی با توجه به محل آسیب عبارتند از :

خونریزی سرخرگی یا شریانی

در این نوع خونریزی که به دلیل آسیب به شریان های اصلی (سرخرگ ها) اتفاق افتاده، خون به صورت فواره ای و شدید خارج می شود. رنگ خون قرمز روشن بوده و رقیق است. به دلیل شدت فوران خون و هم چنین رقیق تر بودن خون، بند آمدن خونریزی نیز سخت تر است و لخته ی خون به آسانی ایجاد نمی شود. سرخرگ ها، رگ های اصلی بدن هستند که خون پمپاژ شده از قلب را به سایر اندام ها می رسانند. اگر خونریزی شریانی به سرعت متوقف نشده و ادامه پیدا کند، بیمار در عرض چند دقیقه خون زیادی از دست داده و فوت می کند.

خونریزی سیاهرگی یا وریدی

سیاهرگ ها رگ هایی هستند که خون را از اندام ها به سمت قلب باز می گردانند. دیواره ی سیاهرگ، از سرخرگ نازک تر است، اما قطر بیشتری دارد. پاره شدن این رگ، با خونریزی آرام همراه بوده اما خون قرمز تیره است. در صورتی که خونریزی متوقف نشود، شدت پیدا می کند و ممکن است جان بیمار به خطر بیفتد.

خونریزی مویرگی

مویرگ ها در سراسر بدن ما وجود دارند. مویرگ ها بسیار ظریف بوده و حتی در بیشتر مواقع دیده نمی شوند. زخم یا خراش های سطحی و کوچک سبب خونریزی مویرگی می شود که جریان آن کند بوده و پس از مدتی لخته ی خون روی آن ایجاد می شود تا جلوی خونریزی را بگیرد. با این حال مدیریت خونریزی مویرگی نیز مهم است، چرا که خطر ایجاد عفونت بافتی وجود دارد.

بند آوردن خونریزی های خفیف و زخم های سطحی

بریدگی ها حتی اگر عمیق و دردآور هم باشند، اما آسیبی به سرخرگ نزده باشند، خطرناک تلقی نمی شوند. در مورد زخم های سطحی خونریزی پس از چند دقیقه متوقف خواهد شد. حتی خونریزی بریدگی های عمیق تر که نیاز به بخیه دارند، اگر در سرخرگ و سیاهرگ اتفاق نیفتاده باشند، پس از اعمال فشار مستقیم، متوقف می شود. این بریدگی ها عمیق تر از پوست نبوده و خون قابل توجهی از دست نمی رود. برای مدیریت این نوع خونریزی ها :

1. اعمال فشار مستقیم و ملایم

در اولین اقدام برای بند آوردن خونریزی، لازم است تا با استفاده از گاز یا پارچه ی تمیز، روی زخم به صورت مستقیم اما به آرامی فشار بیاورید. برای خونریزی های کوچک اما سرسخت، ممکن است لازم باشد تا فشار بدون وقفه به مدت 15 دقیقه اعمال شود. پس از گذشت مدتی، لخته ی خون ایجاد خواهد شد که خونریزی را به طور طبیعی متوقف می کند.

2. بالا گرفتن عضو

اگر بریدگی در دست یا پاها اتفاق افتاده، اندام را بالاتر از سطح قلب بگیرید تا جریان خون کاهش پیدا کند. بهتر است همزمان با اعمال فشار این کار را انجام دهید.

3. شستشوی زخم

پس از بند آوردن خونریزی، لازم است تا زخم را تمیز کنید. حتی زخم های سطحی و کوچک، اگر تمیز نشوند ممکن است عفونت کرده و موجب دردسر های زیادی شوند. برای تمیز کردن زخم، آن را با آب ولرم و صابون شستشو دهید. دقت کنید تا مواد شوینده به داخل زخم نفوذ نکند. شستشو را با ملایمت انجام دهید تا خونریزی مجددا اتفاق نیفتد. تمیز کردن زخم در این مرحله، تاثیر زیادی در جلوگیری از بروز عفونت دارد.

4. پانسمان زخم

برای محافظت از زخم، لازم است تا پانسمان مناسب روی آن قرار گیرد. ساده ترین نوع پانسمان که به آسانی در داروخانه ها یافت می شود، پانسمان گاز است. پس از تمیز کردن زخم، پانسمان گاز را روی آن قرار داده و با استفاده از بانداژ فیکس کنید.

توجه کنید که اگر زخم عمیق است و نیاز به بخیه داشته باشد باید به اورژانس پزشکی مراجعه کنید.

نحوه کنترل خونریزی بریدگی های عمیق

اگر آسیب وارد شده سبب آشکار شدن چربی یا عضله شده، یا آسیب به شریان ها رسیده، خونریزی می تواند جدی باشد. حتی اگر بتوانید خونریزی را متوقف کنید، شخص باید حتما تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرد تا بخیه اعمال شود. اما متوقف کردن خونریزی بریدگی های عمیق اغلب دشوار است و یک وضعیت جدی است. علائم چنین آسیبی عبارتند از:

• جهش خون با شدت و مقدار زیاد
• خیس شدن سریع پانسمان
• از دست رفتن بخش قابل توجهی از خون
• اگر زخم در نواحی حیاتی، مانند سینه یا شکم است

کمک های اولیه برای بریدگی های عمیق

• پیش از هرچیز با اورژانس پزشکی تماس بگیرید و شرایط را شرح دهید. ماموران اورژانس سریعا به محل اعزام شده و در عین حال اوپراتور می تواند شما را در کنترل خونریزی راهنمایی کند.
• اگر کیت کمک های اولیه در دسترس دارید، به دنبال محصولات بند آورنده خونریزی باشید. اگر محصولات بند آورنده موجود نیست، از بانداژ یا پارچه برای فشار آوردن بر روی زخم استفاده کنید.
• بستن تورنیکه : استفاده از تورنیکه یا شریان بند (رگ بند) یک روش اورژانسی برای کاهش خونریزی های شدید است. در این روش، باید پارچه یا دستمالی به عرض 5 سانتی متر را بالاتر از محل خونریزی محکم ببندید. این روش سبب کاهش حجم خونریزی تا زمان رسیدن به بیمارستان می شود. البته این روش بیشتر برای اندام هایی مثل دست و پاها کاربرد دارد. برای نواحی میانی مانند شکم و سینه، با دستمال یا حوله بر زخم فشار وارد کنید.

محصولات بند آورنده خونریزی

از جمله محصولات درمان زخم باید در جعبه کمک های اولیه خود داشته باشید، محصولات بند آورنده خونریزی هستند. این محصولات که به اشکال مختلف وجود دارد، سبب کاهش خونریزی یا بند آوردن کامل خونریزی می شوند.

پودر بندآورنده خونریزی

این محصول که به شکل پودر است، حاوی ذرات پلی ساکارید اکسید شده است که برای همه ی انواع خونریزی، بخصوص خونریزی های شریانی مفید است. مکانیسم این پودر ها برای قطع خونریزی، جذب مایعات خون ، متورم شدن و کمک به تشکیل سریعتر لخته ی خون است. از بهترین انواع پودر کنترل خونریزی، کیتوهم است.

پانسمان بند آورنده خونریزی

از انواع کارآمد دیگر برای کنترل خونریزی، پانسمان بندآورنده خونریزی است که برای خونریزی های شریانی، وریدی و مویرگی مورد استفاده قرار می گیرد. این پانسمان های پد مانند، ضمن جلوگیری از فوران خون، به انعقاد خون نیز کمک کرده و حجم خونریزی را کاهش می دهند.

اسپری بند آورنده خون

یک شکل دیگر از محصولات بند آورنده خونریزی، اسپری ها هستند. این اسپری ها به انعقاد خون کمک کرده و سبب بند آمدن یا کاهش خونریزی می شوند.

اشکال دیگری از محصولات بند آورنده خونریزی مانند ژل، تامپون، محلول و قطره نیز وجود دارند.